Miesiąc: luty 2018

Praktyki religijne są najbardziej widocznym i praktycznym wyrazem akceptacji wiary w Boga, bądź przynajmniej zewnętrznym znakiem identyfikacji danej jednostki z Kościołem. W polskich warunkach odejście od praktyk religijnych jest niemal równo­znaczne z os­łabieniem wiary, a w konsekwencji z możliwością jej utraty[1]. Wg danych OBOP-u[2] autodeklaracje praktyk religijnych wśród społec­zeństwa polskiego w ostatnich latach przedstawiają się w następujący sposób:

Tabela 3. Autodeklaracja praktyk religijnych społeczeństwa polskiego w latach 1980-1992

Wyższy od przeciętnej był wskaźnik w wieku 18-19 lat, zaś spadał wyraźnie w kategorii 20-29 lat.

Praktyki religijne młodzieży wg sondażu OBOP-u z 1990 r. kształtują się nieco inaczej. Na pytanie o ostatnie uczestnictwo we Mszy Świętej młodzież odpowiadała:

•                         w ostatnią niedzielę – 72%
•                         w ciągu ostatniego miesiąca – 14%
•                         ponad miesiąc temu – 3%
•                         w ogóle nie uczęszczam – 6%
•                         brak odpowiedzi 3%.

Częściej praktykującymi były kobiety, niż mężczyźni (86% i 64%). Częściej do kościoła uczęszczała młodzież młodsza, niż starsza (77% i 66%), młodzież z liceów ogólnokształcących częściej, niż z zasadniczych szkół zawodowych (84% i 68%), częściej młodzież ze wsi, niż z wielkich miast (83% i 62%)[3].

Według sondaży CBOS z 1992 roku przeprowadzonego wśród młodzie­ży ostatnich klas szkół średnich i zasadniczych zawodowych uczestnictwo w nabożeństwach w kościele przedstawiało się w sposób następujący:

•                         kilka razy w tygodniu – 12%
•                         raz w tygodniu – 61%
•                         kilka razy w roku – 19%
•                         w ogóle niepraktykujący – 8%[4].

Zależności między płcią, wiekiem, wykształceniem i pocho­dzeniem młodzieży a intensywnością praktyk religijnych były podobne, jak w sondażu OBOP-u.

Poziom uczestnictwa młodzieży w praktykach religijnych jest więc dość wysoki, choć jest zróżnicowany ze względu na rodzaj prak­tyk[5]. Dużo lepiej prezentuje się uczestnictwo w nabożeńs­t­wach w kościele w stosunku do indywidualnej modlitwy w domu. Można przewidywać, że poziom praktyk religijnych w kościele w przyszłości osłabnie ze względu na ustanie pozareligijnych motywacji i coraz słabszy nacisk społeczny w tym kierunku. Praktyki religijne coraz bardziej stawać się będą sprawą osobistego wyboru. Nie ma jednak empirycznych dowodów na to, że w Polsce społeczno – świeckie funkcje praktyk religijnych powodują wysoki ich poziom. Nie da się też zaobserwować w tym względzie przepaści pokoleniowej, gdyż poziom praktyk dzieci i rodziców jest dość wyrównany[6].