Globalne postawy wobec religii

5/5 - (4 votes)

podrozdział pracy magisterskiej

Ogólna religijność młodych Polaków przedstawiona zostanie na tle tzw. „ożywienia religijnego” obserwowanego w Polsce w pierwszej połowie lat osiemdziesiątych. Z sondaży OBOP-u wynika, że w latach osiemdziesiątych nastąpił wyraźny wzrost autodek­laracji praktyk religijnych i utrzymywał się na wysokim poziomie przez całą dekadę. Praktykujący stanowili w tym czasie 80% ogólnej liczby dorosłych Polaków[i].

Zdaniem wielu socjologów ożywienie to miało charakter nie tyle ściśle religijny, co raczej społeczno – polityczny. Ich zdaniem Kościół wzrost swego autorytetu moralnego zawdzięcza przede wszystkim swemu powią­zaniu ze środowiskami ówczesnej opozycji politycznej. W tym okresie autodeklaracje religijne wzrosły o 10% w porównaniu z okresem lat siedemdzie­siątych[ii].

Wg sondażu z przełomu kwietnia i maja 1990 r. 57% badanych określiło się jako wierzący i regularnie praktykujący, 29% jako wierzący i nieregularnie praktykujący, 11% jako wierzący i nieprak­tykujący, 1% jako niewierzący i praktykujący i 3 % jako niewierzący i niepraktykujący. Należy zaznaczyć, że wskaźnik wierzących i praktykujących był wyższy wśród kobiet (93%), niż wśród mężczyzn (81%), wyższy wśród młodzieży do 17 roku życia (91%), niż u młodzieży po 20 roku życia (78%), wyższy w liceach zawodowych (96%) i liceach ogólnokształcących (89%), niż w zasadniczych szkołach zawodowych (85%) i technikach (81%). Wskaźnik ten był wyższy wśród młodzieży wiejskiej (93%) i miast do 20 tys. mieszkańców (87%), niż wśród młodzieży z miast od 20 do 100 tys. mieszkańców (84%) i z miast powyżej 100 tys. mieszkańców (74%)[iii].

Wyniki badań z 1989 r. wśród młodzieży szkół ponadpodsta­wowych i wyższych uczelni podają nieco niższe wskaźniki:

  • głęboko wierzący – 17,9%
  • wierzący – 69%
  • niezdecydowani w sprawach wiary – 15,3%
  • obojętni religijnie – 2,4%
  • niewierzący – 2,4%
  • brak odpowiedzi – 0,3%

W całej badanej społeczności wskaźnik głęboko wierzących i wierzących kształtował się na poziomie 79,7%, w tym:

  • uczniów – 82%
  • studentów – 74,3%
  • kobiet – 84,3%
  • mężczyzn – 75,6%
  • młodzieży wiejskiej – 90,3%
  • młodzieży miejskiej – 75,8%.

Przy uzasadnianiu swej wiary młodzież głęboko wierząca i wierząca odwoływała się do:

  • tradycji i wychowania w rodzinie – 74,6%
  • osobistych przemyśleń i przekonań – 74,4%
  • uczęszczania do kościoła, słuchania kazań i nauk kościelnych – 61,2%
  • własnych przeżyć i doświadczeń życiowych – 52%
  • lektury – 44,5%
  • tradycji sąsiedzkiej i środowiskowej – 39,1%[iv]

[i] Por. J. Mariański. Religia i Kościół w społeczeństwie pluralis­tycznym. Lublin 1993. s. 90.

[ii] Por. Mariañski. Obraz polskiej młodzieży, jw. s. 91-92.

[iii] Por. Opinie nt. problemu nauczania religii katolickiej w szkołach publicznych. Komunikat z badań CBOS, BS/163/66/90. Warszawa. 1990 s. 10.  Por. J. Mariański. Religijność młodzieży polskiej z końca lat 80-tych. „Universitas Gedanensis” II: 1990 nr 4. s. 7-9. Cyt za: J. Mariański. Religijność młodzieży polskiej, jw. s. 91-92.