W badaniach empirycznych zastosowany został zespół metod psychologicznych złożonych z:
- Skali Doświadczenia Religijnego (SDR) własnej konstrukcji,
- ankiety,
- kwestionariusza Dirka Hutsebauta.
Skala Doświadczenia Religijnego[1] jest jednowymiarową, trafną skalą, składającą się z 14 twierdzeń, wobec których badana osoba wyraża różny stopień akceptacji (skala 0-6)[2]. Trafność skali została oceniona w pracy zespołu na seminarium z psychologii pastoralnej w Wyższym Seminarium Duchownym w Płocku.
Skala miała na celu wyodrębnienie grupy („D+”), u której osobiste doświadczenia religijne odegrały istotną rolę w rozwoju religijności oraz grupy („D-„), u której znaczenie osobistych doświadczeń religijnych było znikome.
W skład metod badawczych weszła również własna ankieta zawierająca następujące pytania:
1. Co rozumiesz przez <<przeżycie religijne>>?
2. Opisz w kilku zdaniach sytuację, w której doświadczyłeś przeżycia religijnego.
3. Wymień (w miarę możliwości według siły oddziaływania) 5 czynników motywujących Twoją religijność.
4. Podaj 5 motywów, dla których się modlisz.
Kwestionariusz Dirka Hutsebauta [3] w tłumaczeniu W. Prężyny składa się z 55 twierdzeń w stosunku do których badana osoba wyraża różny poziom akceptacji (skala 0 ‑ 6)[4].
Mają one na celu przede wszystkim zbadanie relacji danej jednostki do Boga. Podstawowy materiał do układania niniejszego kwestionariusza pochodził z dyskusji w grupach, wywiadów na tematy doświadczeń religijnych, z innych skal oraz testów religijnych[5]. Średni współczynnik homogeniczności = 0,83 /N=266/[6].
Twierdzenia te dotyczyły takich obszarów religijności, jak: „zależność”, „autonomia”, „buntowniczość”, „wina”, „identyfikacja”, „współhumanitarność”, „norma etyczna”, „akceptacja przekonań”, „centralność religii” i „obawa przed niepewnością”[7].
W arkuszu odpowiedzi umieszczono również sześciostopniową Skalę Samooceny Religijności (SSR) („Określ swoją przynależność religijną: bardzo mocna ‑ 6, mocna ‑ 5, średnia ‑ 4, słaba ‑ 3, bardzo słaba ‑ 2, żadna ‑ 1).
[1] Patrz Aneks 2.
[2] „zdecydowanie tak” ‑ 6, „tak” ‑ 5, „raczej tak” ‑ 4, „nie mogę się zdecydować” ‑ 3, „raczej nie”‑ 2, „nie” ‑ 1, „zdecydowanie nie” ‑ 0).
[3] Patrz Aneks 3.
[4] Odpowiedzi, jak w SDR.
[5] E. Kusz, Poziom dojrzałości religijnej na różnych etapach funkcjonowania w Ruchu Światło – Życie. praca magisterska. Lublin 1988.
[6] Śliwak J. Psychologiczne korelaty altruizmu endocentrycznego i egzocentrycznego. praca doktorska. Lublin 1988.
[7] Klucz do kwestionariusza Hutsebauta znajduje się w Aneksie nr 4.